مارک تواین:

فرقی میان کسی که کتاب نمی خواند با کسی که نمی تواند بخواند نیست.

مارک تواین:

فرقی میان کسی که کتاب نمی خواند با کسی که نمی تواند بخواند نیست.

آخرین مطالب

۴ مطلب در شهریور ۱۳۹۶ ثبت شده است

  • ۰
  • ۰

باز هم اشاره ای به یک خطای شناختی مهم از کتاب هنر شفاف اندیشدن از رولف دوبلی

«بعنوان یک فرضیه تصور کن به یک ملیون میمون فرصت سرمایه گذاری در بورس داده می شود, بعد از یک هفته نصف میمون ها ضرر کرده و از دور خارج می شوند و نصف میمون ها سود کرده (حدود 500 هزار میمون) و مجددا فرصت سرمایه گذاری را می یابند. مجددا میمون های باقی مانده شروع به انتخاب سهام و سرمایه گذاری می کنند باز مشخص است که در پایان هفته نصف میمون ها ضرر کرده و از دور خارج شده و نصف میمون ها (حدود 250 هزار میمون) مجددا سود می کنند. به همین منوال قابل تصور است که بعد از 10 هفته فقط 1000 میمون باقی مانده باشد و بعد از حدود 20 هفته فقط یک میمون باقی مانده باشد میمونی که 20 هفته متوالی درست پیش بینی و سرمایه گذاری کرده است(عجیب نیست؟). نام این میمون را مثلا میمون موفق می گذاریم.

حال چه اتفاقی می افتد؟ همه خبرنگاران به سمت میمون موفق رفته و علت موفقیت وی را جویا می شوند.

داستان میمون توصیف کننده خطایی است بنام خطای نتیجه. ما معمولا تصمیم ها را بر اساس نتایج حاصله توصیف می کنیم و نه فرایند تصمیم.

یک نتیجه خوب همیشه نشان دهنده ی یک تصمیم خوب و بالعکس نمی باشد.»

  • مهرزاد نوشاد
  • ۰
  • ۰

خطای داستان

خطای داستان

رولف دوبلی در کتاب هنر شفاف اندیشیدن به یکی از خطاهای شناختی بنام خطای داستان چنین اشاره می کند:

« دو داستان از رمان نویس انگلیسی بنام ای.ام.فورستر نقل می کنم کدام یک را بهتر به خاطر می سپاری:

الف) پادشاه مرد, ملکه هم مرد

ب) پادشاه مرد, ملکه هم دق کرد و مرد

بیشتر مردم داستان دوم را بهتر به خاطر می سپارند چونکه در داستان دوم فقط توالی مرگ ذکر نشده است بلکه از نظر احساسی نیز به هم متصل هستند. داستان الف تنها یک گزارش واقعه است اما داستان ب در خود معنا دارد.

شرکت های تبلیغاتی نیز از این موضوع استفاده می کنند. بجای اینکه به مزایای  محصول خود بپردازند درباره آن یک داستان می سازند. داستان ها بی اهمیت اند اما ما هنوز نمی توانیم در مقابل آن ها مقاومت کنیم»!

  • مهرزاد نوشاد
  • ۰
  • ۰

تایید اجتماعی

یک خطای رفتاری از نظر رولف دوبلی 

«در مسیر یک کنسرت, سر یک چهارراه با گروهی از آدم ها مواجه می شوی که همه به آسمان خیره شده اند. بدون این که فکر کنی, تو هم به بالا زل می زنی. چرا؟

وسط کنسرت, زمانی که تک نواز اوج هنرنمای اش را به نمایش می گذارد, یک نفر شروع به کف زدن می کند و ناگهان همه حضار با او همراه می شوند. تو هم همینطور. چرا؟

آزمایش سالمون اَش: به یک شخص یک خط روی کاغذ نشان داده می شود و کنار آن کمی با فاصله سه خط که فقط یکی از آنها برابر خط مورد آزمایش است و دو خط دیگر یکی اندکی کوتاه تر و اندکی بلند تر. شخص باید تعیین کند که کدام یک از این خطوط برابر خط مورد نظر است. آزمایشی ساده ولی هنگامی که شخص، تنها در اتاق پاسخ دهد! چون هنگامی که 5 نفر نیز به شخص مورد آزمایش در اتاق ملحق شوند و عمدا با هم نظر اشتباهی را انتخاب  کنند در یک سوم موارد شخص مزبور نیز همان پاسخ اشتباه را برمی گزیند. چرا؟

نام این پدیده "تایید اجتماعی" می باشد. هرچه تعداد بیشتری از مردم عقیده خاصی را دنبال کنند ما نیز متمایل به آن عقیده خواهیم شد.

حال منشا این پدیده از کجاست: فرض کن که پنجاه هزار سال قبل با گروهی از شکارچیان در یک دشت پهناوری هستی و ناگهان دوستانت فرار می کنند. اگر متفاوت فکر کنی و مشغول تجزیه و تحلیل باشی ممکن است که خود، شکار یک شیر شوی. این نمونه چنان در ما عمیق شده است که اکنون نیز حتی زمانی که مساله مرگ و زندگی نیست از آن تبعیت می کنیم.

تایید اجتماعی در معدود موارد مفید واقع می شود. مثلاً, هنگامی که در یک شهر غریبه، گرسنه ای و دنبال رستوران می گردی بهتر است دنبال رستورانی باشی که افراد بومی بیشتری از آن استفاده می کنند.

  • مهرزاد نوشاد
  • ۰
  • ۰

توهم بدن شناگر

رولف دوبلی در کتاب هنر شفاف اندیشیدن می گوید که نسیم طالب در فکر ورزشی برای کاهش وزن و تناسب اندام بود و بعد از دقت در ورزش های مختلف به این نتیجه رسید که با توجه به تناسب اندام شناگران, ورزش شنا را انتخاب و تمرین کند. لذا شروع به ورزش شنا کرد ولی بعد از مدتی دریافت که آن نتیجه مدنظر را نمی گیرد و در نهایت به این نتیجه رسید که شناگران به علت اندام زیبا و مناسبی که داشته اند در ورزش شنا موفق بوده اند نه اینکه در نتیجه تمرین های سخت شنا به این امر رسیده باشند.

هرگاه ما عوامل انتخاب را با نتایج آن اشتباه بگیریم طعمه این توهم که وی آن را توهم بدن شناگر نامید, می شویم.

  • مهرزاد نوشاد