انسان بی نقص - مایکل سندل

اخیراً کتاب « انسان بی نقص» از مایکل سندل از نشر نو و ترجمه آقای افشین خاکباز را خواندم. مانند غالب کتاب های نشر نو بسیار خواندنی و جذاب بود.  در عین حال کتاب تا حدی سخت و در برخی قسمت ها مبهم بود به طوری که به فاصله یک ماه مجدداً کتاب را به طور کامل خواندم. نویسنده کتاب آقای « مایکل سندل» فیلسوف معاصر آمریکایی و استاد دانشگاه هاروارد است. انجمن علوم سیاسی آمریکا در سال ۲۰۰۸ از سندل بخاطر نبوغ اش در تدریس، تقدیر کرد.  در سال 2001 دعوت به حضور در شورایی تازه تاسیس به نام اخلاق زیستی شد که به دستور رئیس جمهور وقت آمریکا جورج دبلیو بوش تشکیل شده بود و همراه با دانشمندان مختلفی در حوزه های گوناگونی از جمله فیلسوفان، فیزیک دانان، متخصصان حقوق و متخصصان سیاست عمومی در زمینه مسائل اخلاقی پژوهش های سلول های بنیادی، ترا ریخته سازی و مهندسی ژنتیک همکاری نمود. ماحصل فعالیت چهارساله وی در این شورا کتاب حاضر شده است. ترجمه کتاب روان است. برخی قسمت های کتاب بسیار عالی است از جمله می توان به شروع طوفانی کتاب که با یک مثال از یک زوج ناشنوا که فرزند دار می شوند اشاره کرد. این شروع گیرای کتاب برخلاف کتابی هایی است که شروع کسل کننده ای دارند و مدتی طول می کشد تا در ادامه جذب موضوع شویم.

حال بپردازیم به جریان کتاب:

زوجی ناشنوا تصمیم گرفتند که بچه دار شوند و ترجیح می دادند که کودکشان نیز ناشنوا باشد. این دو ناشنوایی را هویتی فرهنگی می دانستند نه معلولیتی نیازمند درمان و به ناشنوایی خود افتخار می کردند. آنها برای اینکه بتوانند کودکی ناشنوا را باردار شوند به دنبال اهدا کننده اسپرمی می گشتند که تا پنج پشت ناشنوا باشد و در نهایت نیز موفق شدند. کودک ناشنوای آنها به دنیا آمد. این دو از این که انتشار داستان آنها در نشریه واشنگتن پست محکومیت گسترده ای را به دنبال آورد متعجب شدند. خوانندگان داستان آنها از این جهت ناراحت بودند که این دو به عمد باعث به دنیا آمدن کودکی معلول شده اند. اما والدین کودک برخلاف آنها معتقد بودند که خطایی مرتکب نشده اند و ناشنوایی را معلولیت نمی دانند و فقط خواسته اند که کودکی چون خود به دنیا بیاورند.

آیا برنامه ریزی برای به دنیا آوردن کودکی ناشنوا اشتباه است؟ اگر پاسخ مثبت است چه چیز باعث شده است که این عمل اشتباه باشد؟

حال بپردازیم به داستان دیگری: زوجی نابارور به دنبال اهدا کننده تخمک می گشتند که دارای 190 سانتی متر قد، ورزشکار، دارای نمره ورودی به دانشگاه بیش از 1400 و همچنین بدون سابقه ای خاص در مشکلات خانوادگی. آنها در ازای دریافت تخمکی از اهدا کننده ای با این مشخصات راضی به پرداخت 50 هزار دلار نیز بودند.

انتشار داستان آنها برخلاف موضوع والدین ناشنوا باعث عکس العمل منفی در جامعه نشد.

در بخش های دیگر در مورد این مثال ها و سایر موارد بیشتر می نویسم.