قصد دارم به بخشی دیگر از کتاب خوشبینی آموخته شده از مارتین سلینگمن اشاره کنم که آزمایشی جالب را توضیح می دهد.
سه گروه از سگ ها انتخاب شدند به گروه اول شوک الکتریکی گریزپذیر داده شد بطوری که سگ ها می توانستند به کمک بینی خود صفحه ای را فشار داده و شوک را قطع کنند. بدین نحو این سگ ها کنترل شوک را در اختیار داشتند. گروه دوم شوک الکتریکی گریز ناپذیر داده می شد بطوری که هیچ گونه کنترلی در جهت قطع شوک نداشتند. سگ های گروه سوم نیز شوکی دریافت نمی کردند.
پس از پایان این مرحله از آزمایش سگ ها به یک جعبه دو دهانه منتقل می شدند تا با پرش از روی مانع میان جعبه از شوک فرار کنند. سگ های گروه اول که کنترل شوک را در اختیار داشتند هنگامی که شوک به جعبه وصل شد ظرف چند ثانیه دریافتند که با پرش از روی مانع می توانند شوک را متوقف کنند. سگ های گروه سوم که شوکی دریافت نکرده بودند نیز پرش از روی مانع را آموختند. اما سگ های گروه دوم که هیچ کنترلی روی شوک نداشتند بطرز رقت باری در کف جعبه نشستند و شوک الکتریکی را تحمل کردند.
آزمایش مشابه و مهم دیگری که توسط دونالد هیروتو انجام شد نتایج را روی انسان بررسی کرد:
او نخست گروهی از افراد را به اتاقی برد و سپس دستگاهی را که صدای بلندی را ایجاد می کرد روشن کرد و از آنان خواست که با استفاده از دکمه های صفحه کلید صدا را قطع کنند. گروه اول کلیه دکمه ها را امتحان کردند ولی در هیچ حالتی صدا قطع نشد. گروه بعدی با استفاده از ترکیبی خاص از دکمه ها موفق به قطع صدا شدند. گروه سوم نیز اصلاً در معرض صدا قرار نگرفت. در مرحله بعد هیروتو افراد را به اتاق دیگری برد که جعبه ای دو دهانه در آن قرار داشت. این جعبه به گونه ای بود که اگر دست خود را در یک سر آن قرار می دادند صدای گوش خراشی ایجاد می شد و تنها با حرکت دست به سمت دیگر جعبه صدا قطع می شد.
اما نتایج: افرادی که که در مرحله اول در معرض صدای گریز ناپذیر قرار گرفته بودند، دست خود را حرکت ندادند و همان جا نشستند. اما همه کسانی که در مرحله اول در معرض صدایی قرار نگرفته بودند و همچنین افراد گروه گریزپذیر به آسانی آموختند که صدا را قطع کنند.
همچنین آزمایش هیروتو نتایج مهم دیگری نیز داشت: اول اینکه از هر سه نفری که او سعی کرد درمانده اش کند یک نفر درمانده نشد و دوم اینکه از هر ده نفری که از اول در معرض هیچ صدایی قرار نگرفته بودند یک نفر در مرحله بعد در مقابل جعبه دو دهانه بی حرکت ایستاد و هیچ واکنشی نشان نداد. هر دوی این نتایج از آزمایش قبلی روی حیوانات نیز حاصل شده بود یعنی یک سوم افراد تحت حتی شرایط یاس آمیز نیز مقاومت نموده و درمانده نمی شوند و ده درصد افراد، مستعد درماندگی هستند حتی اگر با شرایط درماندگی مواجه نشوند.
اما برداشتی که من شخصا از این قسمت داشتم:
این آزمایش را قبلا جایی که الان متاسفانه به خاطر ندارم خوانده بودم اما یه نکته ای در ادامه افزوده بود که پارامترهای سلامتی دو گروه گریزپذیر و گریزناپذیر نیز چک شده بودند و به این نتیجه رسیده بودند که گروه گریزپذیر که دچار درماندگی نیز نشده بودند سالم تر از گروه دیگر بودند و این نقش دعا و نیایش را در زندگی انسان ها برایم تداعی می کند.
