الگو های تعامل بین انسان ها

استفن کاوی در کتاب هفت عادت مردمان موثر شش الگو برای تعامل انسانی تعریف می کند

که در ادامه هریک را بطور خلاصه معرفی می کنم:

«1.      برد / برد

2.      برد / باخت

3.      باخت / برد

4.      باخت / باخت

5.      برد

6.      برد / برد یا معامله بی معامله

برد / برد: این تفکر زندگی را عرصه همکاری می بیند نه رقابت و موفقیت یک فرد به قیمت نابودی موفقیت دیگران محسوب نمی شود.

برد / باخت: این تفکر می گوید اگر تو ببری من می بازم بسیاری از افراد از لحظه تولد با ذهنیت برد / باخت زاده می شوند..اولین و مهمتری محیط به کارگیری این تفکر غلط, خانواده است.

هنگامی که کودکی با دیگری مقایسه می شود و عشق بر مبنای شرط و شروط داده می شود, افراد دچار تفکر برد / باخت می شوند.

باخت / برد: این تفکر بدتر از تفکر برد / باخت است. افراد مبتنی بر الگوی باخت / برد اغلب خیلی سریع راضی می شوند. آنها توانایی خود را در محبوبیت یا پذیرفته شدن از سوی دیگران جستجو می کنند و شجاعت بسیار اندکی برای بیان احساسات و اعتقادات خود دارند.

انسان های پیرو الگوی برد / باخت عاشق پیروان الگوی باخت / برد هستند چون می توانند راحت از آنها سواری بگیرند.

طرفداران الگوی باخت / برد احساسات زیادی را درون خود دفن می کنند و مشکل اینجاست که این احساسات بیان نشده هرگز نمی میرند بلکه زنده زنده دفن می شوند و روزی بصورت ناهنجاری های شدید بروز می کنند. بیماری های روان تنی مخصوصاً در دستگاه های تنفسی, عصبی و قلبی و عروقی غالباً نتیجه احیای نفرت های انباشت شده می باشند.

باخت / باخت: هنگامی که دو فرد طرفدار الگوی برد / باخت هستند, یعنی دو آدم لجباز و کله شق در برابر هم قرار می گیرند, نتیجه بازی باخت / باخت است. این تفکر فلسفه ارتباط خصمانه با دیگران و فلسفه جنگ است.

بر اساس این الگو "اگر همه بازنده باشند, بازنده بودن چندان هم چیز بدی نیست"

برد: این افراد صرفاً به برنده شدن خود می اندیشند و با اینکه خواهان شکست دیگران نیستند ولی تنها چیزی که برایشان اهمیت دارد, خواسته خودشان است.

از این پنج تفکر کدامیک بهتر است؟

اگر در شعبه ای از شرکتی کار می کنید که با شعبه دیگرش کیلومترها فاصله دارد و هیچ نوع رابطه کاری بین آنها وجود ندارد شاید بهتر باشد که از رویکرد برد / باخت استفاده گردد تا با ایجاد رقابت, کار شرکت بهبود یابد.

اگر برای رابطه ای ارزش قایل هستید و موضوع مورد نظر هم چندان مهم نیست, شاید در بعضی موارد تفکر باخت / برد بهتر باشد تا بر عملکرد طرف مقابل مهر تایید بزنید: " چیزی که می خواهم به اندازه رابطه ای که با تو دارم, برایم مهم نیست. بیا این بار به شیوه تو عمل کنیم"

ولی در نهایت رویکرد برد / برد تنها گزینه مناسب از میان پنج گزینه بالاست.

برد / برد یا معامله بی معامله: یعنی اگر نتوانستیم راه حلی پیدا کنیم که منافع طرفین را تامین کند, قبول می کنیم که به نحو خوشایندی با هم مخالفت کنیم و معامله ای صورت نگیرد.

بلوغ تعادل بین شجاعت و ملاحظه است و مطابق ماتریس زیر رویکرد برد / برد در عین مهربانی, جدی هم است.

 

ماتریس الگو برای تعامل انسانی		کم	زیاد
		شجاعت
کم	ملاحظه	باخت / باخت	برد / باخت
زیاد		باخت / برد	برد / برد

 

برای اینکه بتوانید از رویکرد برد / برد استفاده کنید, فقط مهربان بودن کافی نیست, بلکه باید دل و جرئت داشته باشید.»