موجودات کوچکی که جهان را اداره می کنند

مجدداً قصد دارم نگاهی به فصل بی مهرگان از کتاب در جستجوی طبیعت از ادوارد ویلسون کنم.

تعداد انواع بی مهرگان بسیار بیشتر از مهره داران است.

ما با قطعیت نمی دانیم چرا بی مهرگان این همه متنوع اند؛ یک عقیده رایج آن است که ویژگی کلیدی در تنوع آنها و اندازه کوچک شان است. علت احتمالی دیگر قدمت بیشتر این جانوران کوچک است که به آنها زمان بیشتری برای کاوش در محیط داده است. نخستین بی مهرگان دست کم 600 میلیون سال پیش پدید آمدند در حالی که مهره داران حدود 500 میلیون سال پیش بر صحنه ظاهر شده اند. ما در واقع به دنیایی نگاه می کنیم که عمدتاً متعلق به بی مهرگان است. تصور رایج اما اشتباهی است که مهره داران همه کاره جهان هستند در حالی که در بیشتر بخش های جهان این بی مهرگان هستند که همه کاره اند. برای مثال در آمریکای مرکزی و جنوبی مصرف کنندگان اصلی گیاهان نه گوزن ها, جوندگان و یا پرندگان هستند بلکه مورچه های برگ بُر هستند.

حقیقت این است که ما به بی مهرگان نیازمندیم اما آنها نیازی به ما ندارند. اگر انسان همین فردا از صحنه روزگار محو شود, جهان با کمترین تغییر به راه خود خواهد رفت. اما اگر بی مهرگان ناپدید شوند بعید است که گونه انسان، ماهی ها، پرندگان و پستانداران بتواند بیش از چند ماه دوام بیاورد و ظرف چند دهه جهان به وضعیت یک میلیارد سال پیش باز خواهد گشت که عمدتاً از باکتری ها، جلبک ها و چند گیاه پرسلولی بسیار ساده تشکیل شده بود.

وقتی دو دستتان را کاسه کنید و تقریباً از هرجای زمین، جز بی آب و علف ترین بیابان ها، خاک بردارید هزاران جانور بی مهره، چه قابل روئیت با چشم و چه در اندازه های میکروسکوپی، در آن خواهید یافت.

اگر انسان اینقدر شیفته جثه نبود، مورچه به نظرش از کرگدن جالب تر می آمد.

بر حفاظت از بی مهرگان باید تاکید دوباره ای صورت گیرد. فراوانی و تنوع حیرت انگیز آنها نباید سبب شود فکر کنیم که آنها فناناپذیرند. بلکه درست برعکس گونه های آنها نیز به اندازه گونه های پرندگان و پستانداران در برابر انقراض ناشی از مداخله انسان آسیب پذیرند.