امروز قصد دارم به بخش دیگری از کتاب « از کتاب» اشاره کنم که در ابتدا تعریف‌های رایج از واژه کتاب را ارائه می دهد و سپس به فواید عمده کتاب خوانی اشاره می کند.
تعریف کتاب
یونسکو در سال 1964 چنین تعریفی برای کتاب ارائه داد: هر چیزی که کاغذی باشد، به صورت دوره ای چاپ نشود و بدون محاسبه جلد حداقل 49 صفحه داشته باشد کتاب تعریف می شود.
تعریفی که آقای شعبانعلی از کتاب ارائه می دهند: نوشته ای کاغذی یا دیجیتالی که فرد یا افرادی حقیقی یا حقوقی آن را تولید کرده باشند و توسط ناشر یا بدون ناشر رسمی عرضه شده باشد. کتاب باید به عنوان همراه ، فرصت تجربه سفری هدایت شده را برای خواننده فراهم آورد.
برخی مقالات تاکید کرده اند که ویژگی کتاب این است که خواننده بتواند در آن غرق شود و مطالعه عمیق را تجربه کند.
مطابق برخی برآوردها می شود گفت که میزان دی اکسید کربنی که برای چاپ، صحافی، حمل و نقل و تحویل یک کتاب تولید می شود بین دو تا سه کیلوگرم است.
در تحقیقات متعددی ادعا شده است که مطالعه اغلب کتاب های غیر اجباری می تواند درآمد ما را در طول زندگی افزایش دهد اما در اینجا باید توجه شود که این رابطه علیّ بوده است یا همبستگی
طبیعتاً هیچ کس نمی‌تواند تضمین کند که مطالعه و کتاب خوانی ، حتماً و قطعاً می تواند طبقه اجتماعی مان را ارتقا دهد . اما به گمانم اگر مطالعه و کتاب خوانی و یادگیری، هوشمندانه و هدفمند انجام شود، شانس ما را به طور چشمگیری افزایش می دهد.
فواید عمده ای که می توان از کتاب خوانی متصور شد :
کتاب درمانی
اگر بخواهیم کسی را جریان ساز کتاب درمانی در قرن 21 بدانیم، احتمالا نیل فرود انتخاب خواهد شد. فرود بر این باور بود که بسیاری از بیمارانی که وضعیت حاد ندارند نباید برای چند قرض ضد افسردگی یا چند جلسه روان درمانی ماه ها و بلکه سال ها در نوبت بمانند.
فرود به بیماران توصیه می کرد کتاب های خاصی را بخوانند که به باور او حال بیماران را بهتر می کرد. موفقیت وی به قدری شد که دولت وقت تصمیم گرفت که این برنامه را در مقیاس بزرگ تری اجرا کند و روان درمان گران همگی اجازه یافتند که در نسخه های درمانی خود کتاب‌هایی را هم تجویز کنند.
البته هنوز زود است که بطور قطعی و مستدل در باره اثر کتاب خوانی حرف بزنیم چرا که اثر کتاب خوانی بسته به اینکه در مورد چه کسی و در چه وضعیت و موقعیتی حرف می زنیم و او چه کتابی می خواند و حال وی چگونه و با چه ابزاری و تحت چه شرایطی سنجش می شود متفاوت خواهد بود. اما در کل اعتبار گزارش ها و پژوهش ها به حدی است که علیرغم همه ابهام ها و پیچیدگی ها بتوان بهبود حال روحی را در زمره مزایای کتاب خوانی برشمرد.
گسترش دایره واژگان
ابوالحسن نجفی ، زبان شناس و مترجم برجسته، گفته است که بر اساس پژوهشی که در فرهنگستان زبان و ادب فارسی انجام شده است مطبوعات ایران تمامی مطالب علمی، ادبی، هنری، داستانی و غیر داستانی خود را فقط با 700 کلمه بیان می کنند. می شود گفت که دایره واژگان ما ، یعنی تمام کلماتی که می فهمیم و معنایشان را می دانیم در حد چند ده هزار کلمه است که از آن بین چند صد یا چند هزار کلمه را به کار می بریم و آن ها دایره واژگان فعال را تشکیل می دهند. نمی توان کاری را تصور کرد که به اندازه کتاب خوانی بر گسترش دایره واژگان ما موثر باشد.
تاثیر بر فن بیان و سخنوری
همه کسانی که تجربه سخنرانی دارند می دانند که یکی از مشکلات اصلی در سخنرانی استرس است.
یکی از رایجترین تعریف های استرس را لازاروس و فولکمن مطرح کرده اند که هنوز هم در کتاب ها و مقالات روز دنیا دیده می شوند. آن ها مهمترین عامل تعیین کننده میزان استرس را کمبود منابع می دانند. خواندن می‌تواند تسلط کلامی را در حرف زدن افزایش دهد یعنی کمک کند با صرف منابع کمتر ، کلمه ها و جمله بندی و استراتژی بیان را انتخاب کنیم.